Artikelen

Het is hip om vegetarisch te eten en ook het veganisme is populairder dan ooit. Ondertussen staan we steeds verder weg van ons voedsel en kom je pas met eten in aanraking in de supermarkt. Hoeveel controle hebben we nog over ons voedsel?

Wat is belangrijker: de ontdekking van het Higgs-boson of het bewijzen van de laatste stelling van Fermat? Als je mensen vraagt of ze genetisch gemodificeerd voedsel willen eten, klinkt dat voor hen vaak net zo vaag.

Gene drive is een biotechnologische techniek die dé oplossing belooft te zijn voor ziektes die door insecten worden overgebracht. Met gene drive behoren denguekoorts en malaria straks tot het verleden, zo is de gedachte.

Onderzoekers uit Chili hebben alcoholistische ratten behandeld met stamcellen. De knaagdieren dronken gedurende een maand tachtig tot negentig procent minder alcohol. In de toekomst willen de onderzoekers stamcellen ook inzetten voor de behandeling van alcoholmisbruik bij mensen.

De laatste jaren zijn genetisch gemodificeerde dieren steeds vaker in het nieuws. Echt applaus voor al dat geknutsel met de genen is er niet. Hoe komt dat?

Lichaamseigen stamcellen zijn wellicht de sleutel tot een werkzaam kankervaccin. Bij muizen slaat deze behandeling al goed aan. In de komende twee jaar moet blijken hoe het bij menselijk weefsel uitpakt.

De media stonden eind januari 2018 bol van het nieuws over de twee apenklonen uit China. De afgelopen 20 jaar zijn er al heel veel dieren gekloond. Waarom is dit dan zulk groot nieuws?

Melkvee heeft hoorns, waarmee de dieren hun stalgenoten kunnen verwonden – zeker als ze wat dicht op elkaar staan. Ook voor mensen vormt de koe met hoorns een gevaar. Daarom hebben wetenschappers genetisch gemodificeerde koeien gecreëerd die geen hoorns krijgen. Maar wat zit hier werkelijk achter?

Tegenwoordig zijn steeds meer ziektes te voorkomen door baby’s te testen vóór de geboorte. Tijdens NEMO Kennislink Live sprak moderator Desiree Hoving met drie experts over hoe de ethiek verandert met de nieuwste ontwikkelingen.

Schimmels kunnen een hoop nuttige producten maken, maar de industriële toepassingen zijn nog beperkt. Dat komt onder andere omdat het moeilijk te voorkomen is dat schimmels tijdens de productie overal op en aan groeien.

Stel, een nare of levensbedreigende ziekte ‘zit in de familie’, maar je wilt wel graag een kind. Dat is een risico: straks heeft je kind óók die levensbedreigende ziekte. Dat is een moeilijke afweging. Biotechnologie brengt een oplossing voor dat dilemma steeds dichterbij.

Biotechnologie… wat vinden Nederlanders daarvan? Bureau InSites Consulting vroeg het aan een panel van 150 Nederlanders. Het antwoord is even verbazingwekkend als voor de hand liggend: ‘Niets’.

De documentaire Food Evolution analyseert het debat rondom een van de meest controversiële onderwerpen van nu: genetisch gemodificeerd voedsel. Zowel de pro’s als de anti’s claimen dat de wetenschap aan hun kant staat. Maar wie heeft gelijk?

De productie van grondstoffen voor plastics kost veel energie en is bovendien erg vervuilend. De Wageningse promovendus Youri van Nuland heeft dit proces nu een stuk groener gemaakt met zijn aangepaste bacterie die in één stap moleculen omzet in bouwstenen voor plastic.

Het is onderzoekers gelukt om enkele te vroeg geboren lammetjes verder te laten ontwikkelen in een kunstmatige baarmoeder. Deze techniek is nog niet getest en toepasbaar bij mensen, maar het biedt waarschijnlijk wel mogelijkheden voor de toekomst.

Minder vlees eten is voor veel mensen lastig omdat ze de smaak missen. Het bedrijf Impossible Foods brengt nu een plantaardige burger op de markt die toch naar vlees smaakt. Hun geheime ingrediënt: heem.

Op ’s werelds akkers staat nu bijna een miljoen vierkante kilometer Bt-mais, Bt-katoen en Bt-soja, die dankzij genetische modificatie dodelijk is voor sommige rupsen en andere plaagdieren. Die ontwikkelen daar resistentie tegen, maar verstandig beheer kan dat flink vertragen.

Bevruchting, zwangerschap en de gezondheid van de baby zijn niet langer per definitie biologisch, maar steeds vaker biotechnologisch bepaald. Onvruchtbaarheid hoeft geen kinderloos bestaan te betekenen en een ernstige aandoening bij het kind kan in het allervroegste stadium worden opgespoord.

Het maken van geslachtscellen in het laboratorium, het genetisch aanpassen van geslachtcellen of embryo’s, en zelfs het voldragen van een zwangerschap buiten het menselijk lichaam. Als ethiek en recht – voor dit moment – even buiten beschouwing worden gelaten, wat is er dan mogelijk?

De technische mogelijkheden van de voortplantingsgeneeskunde zijn de laatste dertig jaar enorm toegenomen, maar daarmee ook het aantal ethische vragen dat op ons afkomt.

De ontwikkelingen in de voortplantingsgeneeskunde van de afgelopen decennia stellen politiek en recht voor continue uitdagingen. Waar het recht zich op het gebied van voortplanting lange tijd bijna ‘alleen maar’ bezig hoefde te houden met vraagstukken rond abortus, zijn daar nu veel meer praktische vragen bijgekomen.

Paren die een hoog risico hebben op een kind met een ernstige erfelijke aandoening en een gezond (biologisch eigen) kind willen krijgen, hebben de keuze tussen prenatale diagnostiek of pre-implantatie genetische diagnostiek (PGD).

Op 14 januari 1992 werd de eerste ‘ICSI-baby’ geboren. Naar schatting zijn op dit ogenblik drie miljoen kinderen geboren middels intracytoplasmatische sperma-injectie. ICSI is een variant van conventionele in-vitro-fertilisatie (IVF), die werd ontwikkeld om een oplossing te bieden voor gevallen van ernstige mannelijke subfertiliteit.

Vruchtbaarheidsproblemen wegen zwaar voor paren die graag een kind willen. De onvervulde kinderwens kan hun leven beheersen. Vooral als veel vrienden, broers en zussen kinderen krijgen, en de geboortekaartjes met regelmaat in de brievenbus komen.

In het begin was er veel weerstand tegen IVF, inmiddels is het bijna de normaalste zaak van de wereld. Zo zal het ook gaan met de huidige vernieuwingen in de voortplantingsgeneeskunde. Misschien zal ongewenste kinderloosheid in de toekomst helemaal niet meer bestaan.

Met CRISPR/cas9 en andere vormen van genetische modificatie kunnen relatief gemakkelijk en heel precies veranderingen worden aangebracht in het genoom van levende cellen. Genoomwijziging in de menselijke kiembaan, waarbij de aangebrachte verandering kan worden doorgegeven aan het nageslacht, is echter nog zeer controversieel.

Bacteriën zijn erg goed in het omzetten van licht in bijvoorbeeld alcohol, methanol of azijnzuur. Maar die omzetting gaat niet altijd even efficiënt. Daarom voegden Amerikaanse onderzoekers moleculen toe aan de bacteriën zodat die hun eigen zonnecellen produceerden.

Meer dan de helft van Nederland bestaat uit landbouwgrond. We verbouwen daarop zoveel dat we de tweede exporteur ter wereld zijn. De keerzijde daarvan is dat intensieve landbouw ten koste gaat van de biodiversiteit. In Boxtel bedachten ze een duurzaam alternatief: de Herenboerderij.

Bij menselijke embryo’s is een hartkwaal gerepareerd die door één defect gen wordt veroorzaakt. De gen-techniek blijkt verrassend trefzeker. De embryo’s mochten trouwens niet opgroeien tot gezonde baby’s, maar werden na enkele dagen vernietigd.

Veel planten kunnen slecht tegen droogte. Wetenschappers van het Japanse RIKEN-instituut ontdekten dat een behandeling met azijnzuur helpt om de droogte te doorstaan. Is dit een simpele en goedkope oplossing voor landbouw in droge gebieden?